Ik heb er wekelijks mee te maken. Maar jij kent ze ook uit je omgeving. Of je hebt het zelf meegemaakt. Een scheiding, die voor de omgeving, maar ook voor een van de partners, als donderslag bij heldere hemel komt. Zo zei laatst een man, Frits, laatst: ‘Hoe is het mogelijk, Mieke wil bij me weg! En ik dacht echt dat we een goed huwelijk hadden. Ach ja, er was weleens wat… Maar dat is toch overal zo. Ik ben radeloos. Hoe haal ik haar terug?’
Stellen schuiven pas aan mijn mediationtafel als op z’n minst een van hen er absoluut zeker van is dat er een scheiding moet komen. Mijn opdracht is dan om hen te begeleiden naar een goede regeling voor de kinderen en een financiële afwikkeling van hun huwelijk. Maar je kunt je voorstellen dat dit een ingewikkelde opdracht is wanneer een van de partners totaal geen scheiding wil en daar ook geen aanleiding toe ziet. Er moet eerst begrip komen over en weer, voor het zin heeft om het gesprek aan te gaan over een regeling.
Vaak ga ik dan met een stel in gesprek over de scheiding als rouwproces. De Mieke die ik hiervoor noemde, worstelt al jaren met haar huwelijk en voelt zich daarin compleet vastgelopen. Ze heeft tranen geplengd, misschien af en toe tegen haar man Frits gezegd dat ze niet tevreden was, maar ze had het gevoel dat haar boodschap niet aankwam en trok zich terug in haar eigen cocon.
Tot ze op een dag ontdekt dat ze niets meer voor hem voelt. Ze vertelt hem dat ze wil scheiden. Frits voelt zich prima in zijn huwelijk. Het huwelijk met Mieke brengt hem alles wat hij nodig heeft. Hij is totaal uit het veld geslagen door het voldongen feit waar Mieke hem voor plaatst. Hij wil alles wel doen om te veranderen, maar voor haar is het te laat. Zij is het rouwproces al door, waar hij nog aan moet beginnen.
In de praktijk merk ik dat de rouwcurve van psychiater Kübler Ross in een situatie als deze veel inzicht geeft. Deze curve is een U die een diep dal verbeeldt, waar de een nog in moet duiken en de ander al doorheen is. Op weg naar dat diepe dal kom je ontkenning, boosheid en verdriet tegen. Het stressniveau is hoog. Daarna volgt de diepe put. Vanuit die put komen acceptatie en ruimte om over de toekomst na te denken.
Als ik deze curve duidelijk maak aan mensen, komt er vrijwel altijd meer begrip. Begrip van Mieke voor het feit dat Frits zo boos is en de gesprekken bij de mediator vooral graag wil uitstellen. Begrip van Frits voor Mieke, die veel verder is in haar verwerkingsproces is dan hij. Zij heeft haar put al achter de rug. Hij gaat begrijpen dat niet scheiden voor haar zou betekenen dat ze terug moet naar haar ellende van voor de put. Omdat hij voelt hoe het voor die put is, gaat hij begrijpen dat zij dat niet meer wil meemaken.
Als mensen meer begrip krijgen voor het proces waar zij in zitten, als zij ontdekken dat ze niet de enige zijn, dat dit een universeel proces is, dan komt er de rust om verder te kijken dan het verdriet en de leegte. Dan is het tijd om afspraken te gaan maken over de toekomst.
Als je gaat scheiden, is er veel pijn en verdriet, maar ook veel onzekerheid. Hoe moet je verder met je leven? Wat kun je verwachten in het verwerkingsproces? En hoe kun je de kinderen hier het beste doorheen helpen? Maar ook: wat betekent God in dit alles? Met Leven met scherven willen de auteurs je helpen om een begin te maken met de verwerking van een echtscheiding. Heel zorgvuldig en meevoelend word je op weg geholpen en krijg je alle praktische informatie die je nodig hebt. Aan bod komen onderwerpen als verlies en rouw, omgaan met kinderen, je ex en schoonfamilie, maar ook juridische thema’s als mediation, ouderschapsplan en financiën. Het boek bevat verwerkings- en bezinningsvragen met schrijfruimte. Zo kun je je ervaringen van je af schrijven.