Houd de sabbat in ere, het is een heilige dag.
(Exodus 20:8, NBV)
BIJBELGEDEELTE
Houd de sabbat in ere, het is een heilige dag. Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten, maar de zevende dag is een rustdag, die gewijd is aan de HEER, uw God;dan mag u niet werken. Dat geldt voor u, uw zonen en dochters, voor uw slaven en slavinnen, uw vee, en ook voor de vreemdelingen die bij u in de stad wonen. Want in zes dagen heeft de HEER de hemel en de aarde gemaakt, en de zee met alles war er leeft, en op de zevende dag rustte hij. Daarom heeft de HEER de sabbat gezegend en heilig verklaard.
(Exodus 20:8-11)
BEGRIJPEN
Als er een van de tien geboden is die tot op de dag van vandaag verkeerd begrepen en uitgelegd is, dan is het dit gebod. ‘Dan zult gij geen werk doen‘, als een doem heeft het eeuwenlang mensen in de oren geklonken. Betekent geen werk doen ook ‘niet koken’? Moet een vrouw daarom alvast de dag voor de sabbat koken? Betekent het ‘niet fietsen’? Geen huiswerk maken (ik ben ermee opgevoed)? Wat mag je nu eigenlijk wel en wat mag niet op de sabbat? De Farizeeërs hadden het allemaal precies uitgedokterd en waren juist op dit punt voortdurend met Jezus in conflict. Nu is het natuurlijk ook wel apart dat Jezus juist op de sabbat vaak een genezing deed. Denk maar aan Johannes 9, de genezing van die man die al vanaf zijn geboorte blind was. Een geweldig wonder dat uitgebreid wordt beschreven. Maar bij de Farizeeërs is geen sprankje van verwondering of blijdschap te bespeuren. Het enige wat zij zeggen is: “Deze man werkt op de sabbat en kan dus niet van God komen.”
‘Op de zevende dag rustte God zelf‘ (vers 11). Dat wordt dan ook als de reden aangevoerd: omdat God in zes dagen alles gemaakt heeft en rustte op de zevende dag moet de mens het ook doen. Waarom zou God eigenlijk gerust hebben op de zevende dag? Ik zocht het eens op in Genesis 1 en realiseerde me toen opeens wat het was dat God op de zesde dag gemaakt had: Adam en Eva. Tegen hen zei hij: ‘Wees vruchtbaar en talrijk, bevolk de aarde en breng haar onder je gezag…’ (Genesis 1:28). Gods zevende dag was voor Adam en Eva de eerste dag en op die eerste dag hoefden ze helemaal niks te doen ,maar mochten ze van de schepping en elkaar genieten. Zou God ook van hen genoten hebben? Zou hij vol verwondering naar hen gekeken hebben? Vol verwachting hoe ze alles van zijn schepping zouden gaan onderzoeken?
Voor hen was de rustdag de eerste dag. Helemaal geen doemdag, maar eerder een dag van volop genieten. God genoot van alles wat Hij gemaakt had en de mens mocht dat ook doen. Het werk kon nog wel even wachten.
Hoe ver zijn wij in de westerse wereld van deze gedachtegang verwijderd? Hoeveel mannen zijn er geen workaholic? Veel vrouwen overigens ook, ik moet er ook voor oppassen. Als je werk hebt waar je van houdt, dan ga je er snel in op. Maar soms ga ik zo op in mijn werk dat ik de mensen om mijn heen vergeet. Dan vind ik het maar lastig als mijn dochter om 4 uur uit school komt en naar boven roept: “Joehoe, mam, ik ben weer thuis!” Hoe vaak roep ik niet: “Ik kom zo, ik moet nog even dit (of dat) afmaken.” Workaholic heet dat…
NALEVEN
Hoe ga jij met de rustdag om? Heb jij wel eens beseft waarom Jezus juist vaak op de sabbat iemand genas? Als de sabbat nu eens de dag bij uitstek is waarop de mens mag genieten van het leven, hoe zou God dan willen dat de mens met deze dag omgaat? God kijkt anders naar ‘werken’ en ‘niet werken’ dan een mens. In 1 Korintiërs 13 is Paulus er heel duidelijk over: ‘Al presteer je nog zoveel –op welk gebied dan ook maar- als je geen liefde hebt dan stelt het in Gods ogen allemaal niks voor.’
Zou God daarom zoiets als de sabbat hebben ingesteld? Om de mens er aan te herinneren dat liefde voor Hemzelf en zijn medemens het eerste gebod is? Opmerkelijk is het dat het ‘niet werken’ ook voor de zonen, de dochters, de slaven en de slavinnen geldt: niemand hoeft te werken, mensen mogen genieten en dat in de eerste plaats van elkaar.
De sabbat is dag waarop wij de liefde in de praktijk mogen brengen! Juist daarom genas Jezus zoveel mensen op de sabbat. Vandaag is het zondag, onze sabbat. Misschien kun jij bedenken op wat voor manier je vandaag iets liefs kunt doen voor je man, je vrouw, je zoon, je dochter, je collega, je baas, je werknemer… Geniet ervan!