Als hulpverlener werk ik graag met beeldtaal en daarvoor gebruik ik DUPLO-poppetjes. Een groot poppetje staat voor het gedrag dat iemand naar buiten toe laat zien. Een kleiner poppetje moet het innerlijk van iemand weergeven en is gevormd door de ervaringen die iemand door de jaren heen heeft opgebouwd…
Dat brengt me bij Hanneke. Toen Hannekes oma stervende was, worstelde ze met de vraag: hoe neem ik afscheid van mijn oma nu ze dementerende is? En daarbij was ze ook nog een oma die haar verlangen naar contact zo weinig beantwoordde en haar gemis aan belangstelling niet leek te begrijpen. En waarom zou ze überhaupt gaan? De oude vrouw begrijpt er toch niets van en herinnert het zich ook niet…
Hannekes kleine poppetje zoekt naar verbinding met het kleine poppetje van haar oma. Het kleine poppetje van oma, haar innerlijk, blijft verborgen voor haar kleinkind. Ooit heeft oma gezegd dat ze zich schaamt voor wat Hannekes vader heeft gedaan: scheiden van haar moeder. En schaamte leidt er vaak toe dat iemand zich terugtrekt, waardoor de verbinding verstoord raakt. Dit veroorzaakt pijn en verdriet aan beide kanten.
Als je deze situatie ‘neerzet’ op tafel, zie je dat het kleine poppetje van oma verborgen is achter de grote en daardoor onzichtbaar voor haar kleinkind. Het kleine poppetje van Hanneke doet een stap naar oma toe en strekt als het ware haar handen naar haar uit, maar bereikt haar niet.
Een scheiding is het ook voor grootouders niet eenvoudig, zeker niet wanneer hun kind debet is of lijkt aan de scheiding. Het zien van het verdriet van hun kinderen en kleinkinderen is hartverscheurend. Maar grootouders kunnen een belangrijke rol spelen in de gebrokenheid die er is, want wat is het fijn voor kinderen als het contact met opa en oma onveranderd blijft. Als ze zich tegenover hen vrij kunnen uitspreken over zowel vader als moeder, en grootouders zonder oordeel betrokken blijven. Als ouders te veel in beslag genomen worden door hun emoties, of door alles wat geregeld moet worden, kunnen grootouders een veilige baken zijn voor kleinkinderen. Een vertrouwde plek die niet veranderd is en waar oog is voor het kleinkind.
Hanneke besloot uiteindelijk haar oma nog te bezoeken en haar oma liet merken dat ze blij was haar te zien. Het afscheid nemen van elkaar heeft haar – of beter gezegd: hun – goed gedaan. De afstand tussen hen werd kleiner en het er was even iets van verbinding!
Tekst: © Marian Leenman
Hoe moet je verder met je leven, als je gaat scheiden? Wat kun je verwachten in het verwerkingsproces? En hoe kun je de kinderen hier het beste doorheen helpen? Maar ook: wat betekent God in dit alles? Dat zijn vragen waarop Leven met scherven antwoord geeft. De auteurs willen je helpen om een begin te maken met de verwerking van een echtscheiding. Heel zorgvuldig en meevoelend word je op weg geholpen en krijg je alle praktische informatie die je nodig hebt. Aan bod komen onderwerpen als verlies en rouw, omgaan met kinderen, je ex en schoonfamilie, maar ook juridische thema’s als mediation, ouderschapsplan en financiën. Het boek bevat verwerkings- en bezinningsvragen met schrijfruimte. Zo kun je je ervaringen van je af schrijven.