Heer, U kent mij, U doorgrondt mij, U weet het als ik zit of sta, U doorziet van verre mijn gedachten.
(Psalm 139:1-2, NBV)
BEGRIJPEN
Bidden is praten met God. Dat is zo’n zinnetje dat bij velen die een christelijke opvoeding hebben gehad in het geheugen gegrift staat. Het klinkt eenvoudig. Praten is voor de meesten van ons iets wat helemaal vanzelf gaat, waar we niet of nauwelijks bij na hoeven denken. En misschien geldt dat ook wel voor bidden. Misschien gaat dat bij jou ook automatisch; je praat tussen de bedrijven door met God, bidt voor het eten, voor het slapengaan en soms maak je tijd vrij om van alles aan Hem voor te leggen.
Maar het zou ook zomaar kunnen zijn dat je weleens een vaag schuldgevoel bekruipt als het over gebed gaat. Want bidden is ook wel iets wat er makkelijk bij inschiet, soms beloven we weleens aan mensen dat we voor hen zullen bidden en doen we dat vervolgens niet (of maar een paar keer), misschien bestaat ons gebedsleven eigenlijk alleen maar uit bidden voor het eten of wat schietgebedjes tussendoor en eigenlijk vallen we best vaak in slaap tijdens ons ‘gebed voor het slapengaan’. Misschien heb je het idee dat je eigenlijk niet zo’n bidder bent, weet je niet altijd wat je moet zeggen en vind je bidden stiekem best wel saai.
En ergens hebben we wel het idee dat het anders zou moeten kunnen. Want we kennen de verhalen van christenen die iedere ochtend om 6 uur opstaan om de dag te beginnen met een uur gebed. En we worden in de Bijbel uitgenodigd om onophoudelijk te bidden; dan zou het toch ook gewoon mogelijk moeten zijn om iets meer leven in je manier van bidden te ervaren.
We weten het: bidden is contact hebben met God. En contact hebben met God is onontbeerlijk als we ‘een lijntje met God willen houden’ en als we willen groeien in ons geloof (Lees je bijbel, bid elke dag dat je groeien mag). Een vriendschap of een liefdesrelatie bloedt dood als er geen contact is en zo werkt dat ook tussen God en ons. Daarnaast zijn er ook genoeg situaties die wel wat gebed kunnen gebruiken. In ons eigen leven, maar ook in de grote wereld. Daarom organiseren we gebedsweken en bidstonden en worden er boeken geschreven over gebed, compleet met stappenplannen en methodes.
Ik denk dat het behulpzaam kan zijn om iets verder te kijken dan de ‘bidden is praten met God’-definitie. Misschien kan bidden ook wel op zo’n manier dat we het wel graag doen, dat het niet saai is, dat het meer bij onszelf past.
Communiceren met iemand, contact met iemand hebben is immers meer dan alleen praten met hem of haar, communiceren kan op zo veel verschillende manieren. Je kent het misschien nog van vroeger: met één blik van de meester was meteen duidelijk wat hij wilde zeggen. En denk aan een schilderij dat of een foto die spreekt, een dans die je diep vanbinnen raakt. Of soms zegt gewoon in stilte samenzijn met iemand van wie je houdt meer dan welk gesprek ook.
Die andere vormen van communicatie komen we ook in de Bijbel tegen. In het Oude Testament lezen we bijvoorbeeld een aantal keer dat de schepping spreekt van God, of juicht tot God (lees bijvoorbeeld Psalm 19:1-7 of Jesaja 44:23). De schepping zegt geen woord en toch spreekt ze. Ze is gewoon en daarmee spreekt ze tot God. En het volk Israël ‘sprak’ soms met God via rituelen als de offers in de tabernakel of de tempel. En zelfs stilte kan veelzeggend zijn. Psalm 62 zegt: Mijn ziel is stil voor God (Herziene Statenvertaling); soms kun er door stilte meer gezegd worden dan door woorden.
En eigenlijk is het ook wel logisch; God is niet beperkt tot gesproken communicatie. Hij heeft de werkelijkheid met al haar communicatiemogelijkheden gemaakt, dus Hij beheerst ze ook allemaal. En Hij heeft ook ons gemaakt, met onze voorkeuren, sterke en zwakke punten. Hij weet wat we zeggen zonder dat we het zeggen (Psalm 139), Hij heeft onze gesproken woorden niet nodig om te weten wat er in ons omgaat. En Hij weet het als we soms gewoon niet weten wat we moeten bidden en dan neemt Hij het gebed van ons over (Romeinen 8:26, Hij bidt zonder woorden!).
God is niet ver weg; we leven, bewegen en zijn in Hem (Handelingen 17:27-28). Hij is op alle mogelijke manieren met ons verbonden, ook als we niet onze handen vouwen en ogen sluiten. De oproep om te bidden blijft staan, God wil graag dat we contact met Hem zoeken. Maar we hoeven ons niet in allerlei bochten te wringen om te voldoen aan een bepaalde standaard manier van bidden. Die gedachte kan ons helpen om ontspannen om te gaan met bidden. God is er wel, hoe dan ook, en wij moge met Hem omgaan op een manier die bij ons past.
NALEVEN
Als je het lastig vindt om te bidden is het misschien een idee om eens te broeden op alternatieve manieren om invulling te geven aan je gebed. Bedenk eens iets wat je graag doet en denk erover na hoe je God hierbij zou kunnen betrekken. Het mooie is natuurlijk dat God hier al lang bij betrokken is, Hij is er immers altijd al, hoe dan ook. Maar het gaat erom dat jij je van die aanwezigheid bewust wordt, dat jij een manier vindt waarop je contact met Hem minder ‘moeten’ wordt.
Natuurlijk vraagt het hebben van een relatie ook inzet en doorzettingsvermogen. Het is meer dan alleen maar doen wat je leuk vindt, en het kan goed zijn om eens buiten je comfortzone te kijken wat er nog meer te leren valt. Maar God heeft je niet voor niets op een bepaalde manier gemaakt, je mag jezelf zijn in je omgang met Hem.
Een paar ideeën:
- Gebruik een gebedenboek. Als je zelf geen woorden hebt kan het fijn zijn om te ‘leunen’ op de woorden van anderen. Sommige gebedenboeken hebben voor iedere dag een soort korte liturgie van Bijbelteksten, een lied, gebeden, in andere staan alleen gebeden.
- Maak iets. Een schilderij, een tekening, schrijf een (Bijbel)tekst over in mooie letters, maak een collage over iets wat je bezighoudt, timmer iets met hout. Het gaat er niet om dat je iets verbluffend moois maakt, maar om het ermee bezig zijn, samen met God.
- Schrijf een eigen tekst. Denk aan een gebed, gewoon recht uit je hart of misschien een gedicht, een verhaal of een brief (aan God misschien?).
- Probeer een tijdje stil te zijn om zo tot jezelf en tot God te komen. Dat is nog niet zo makkelijk, maar het is het oefenen waard. (Zie ook de boekentips.)
- Maak een wandeling. Neem je omgeving in je op, bid of dank voor wat je ziet. Of zoek juist de binnenkamer op en probeer stil te zijn. Of ga wandelen met iemand anders en dank God voor het samenzijn.
- Dans voor God of ga een stuk hardlopen. Dank God voor wat je lichaam kan.
- Steek ’s ochtends een kaars aan. Zet hem op een veilige plek en laat hem de hele dag branden als teken van Gods nabijheid of als teken van gebed voor een specifieke persoon of situatie die je aan het hart gaat.
- Misschien is bidden met een gebedsketting iets voor je? De rooms-katholieke en anglicaanse traditie kennen de rozenkrans en er zijn ook andere vormen (google bijv. maar eens op ‘levensparels’).
- Stop een klein, houten kruisje in je zak of leg hem ergens neer waar je hem regelmatig ziet. Iedere keer als je het ziet of voelt met je hand herinnert het je aan Gods nabijheid. En misschien kun je met jezelf afspreken om dan even een kort gebed te bidden.
- Lees hardop een psalm voor bij wijze van gebed. Of kies een zin uit een psalm en herhaal die steeds, afgewisseld met mensen en situaties waarvoor je wilt bidden (bijv. Laat […] schuilen onder de schaduw van Uw vleugels).
Probeer van alles uit, er zijn mogelijkheden genoeg!