De maand mei 2019 zullen we ons vast herinneren als de maand waarin bijzondere vrouwen zijn overleden. Op 4 mei, vlak voordat wij de doden van de oorlog herdachten, overleed Rachel Held Evans, nog maar 37 jaar. Ze had griep gekregen, reageerde allergisch op de antibiotica en kreeg toevallen in haar hersenen. Ze heeft een tijdje in coma gelegen en is uiteindelijk overleden.
Al een aantal jaar volgde ik Rachel Held Evans met wat tussenpozen via Twitter. Er zijn tenslotte niet zo heel veel vrouwelijke theologen. Rachel Held Evans is zo’n theoloog die veel bestudeert, de bühne zoekt met haar meningen en discussies en deelt van haar onderzoek en gedachten, bijvoorbeeld over de Bijbel, teksten over vrouwen en mannen, schepping en evolutie. Soms stopte ik een tijdje met haar volgen, omdat ik eigenlijk niet zo goed tegen discussies kan. Ik kom uit een kerk waar heel wat is af gediscussieerd, met de nodige kerkscheuringen. Ik heb het dus niet zo op discussies.
Maar toen ik haar boeken ging lezen, ontdekte ik een andere Rachel Held Evans. Haar boeken die in het Nederlands zijn vertaald, gaan over vrouwen en de Bijbel, en over de kerk. Behoorlijk pittige onderwerpen dus! Maar juist bij onderwerpen waar je jezelf makkelijk zou kunnen verliezen in afstandelijke discussies of flauwe grapjes, laat Rachel Held Evans haar kwetsbare kant zien. Ze laat zien hoeveel pijn het doet als je het gevoel hebt dat de kerk te beperkend is en God en mensen geen ruimte geeft. Ze laat zien hoeveel pijn het doet, als je het gevoel krijgt als vrouw geen ruimte te krijgen, terwijl God die ruimte wel geeft.
Afgelopen week las ik Rachels boek over vrouwen, De deugdzame huisvrouw. In dit boek leeft ze een jaar volgens geboden uit de Bijbel, echt letterlijk. Ze draagt een hoofdbedekking, noemt haar echtgenoot ‘meester’ en slaapt tijdens haar menstruatie in een tentje in de tuin, afgezonderd. Je zou zeggen dat dit boek flauw en ongepast is. Ik was daar zelf ook een beetje bang voor, en had het boek eigenlijk altijd vermeden te lezen. Maar niets is minder waar. Juist de humor gebruikt Rachel Held Evans vooral om zichzelf te relativeren. En het boek eindigt in zoveel waardering voor de Bijbel, die ze dat jaar eigenlijk had herontdekt.
Ik bleef achter met de vraag: loop ik eigenlijk wat te veel weg voor discussies die ertoe doen? Durf ik het debat wel aan te gaan, als ik echt denk dat het gaat over ruimte die God geeft en die wij beperken? In haar boek pleit Rachel ervoor om Spreuken 31 (de lof op de deugdzame huisvrouw) te bevrijden van alle rolmodellen die we eraan hebben ontleend. Laten we Spreuken 31 weer gebruiken zoals het bedoeld is: om een vrouw te prijzen. Laten we vrouwen vaker ‘eshet chayil’ – heldhaftige vrouw – noemen.
Het is bijzonder om te zien hoeveel vrouwen en mannen Rachel Held Evans in de afgelopen weken juist met die term hebben geëerd, juist omdat zij moedig genoeg was om zoveel discussies aan te gaan, het voor vrouwen op te nemen, en lastige gesprekken voerde. Rachel Held Evans, ‘eshet chayil’!
Wat moet je als vrouw met de voorschriften die in de Bijbel staan? Rachel Held Evans probeerde een jaar lang alle Bijbelse instructies voor vrouwen uit en beschrijft haar ervaringen in Een deugdzame huisvrouw. Dit boek is enerzijds een hilarisch verhaal, maar anderzijds ook een diepgaand onderzoek naar lastige Bijbelgedeeltes over vrouwen. Wat verwacht God echt van vrouwen, en bestaat er werkelijk een ‘deugdzame huisvrouw’? Rachel neemt je mee in haar oprechte zoektocht en komt tot verrassende conclusies.