Hoe dan ook krijg je een hoop mee vanuit je opvoeding. Je referentiekader bepaalt altijd hoe je de wereld om je heen bekijkt. En dan ben ik boerendochter… Dat betekent dat je, hoe dan ook, altijd kijkt hoe andere boeren het doen. Ook al zal iedereen die mij kent meteen een glimlach op het gezicht hebben, want zo’n boerenmeisje ben ik dan echt niet. Ik kom niet vaak in de stal, en dan meestal omdat iemand anders het mooie bedrijf van mijn familie wil bekijken. Nee, de reden dat ik zo goed kan koken is omdat ik altijd voor het eten zorgde als de rest aan het kuilen of hooien was.
Maar hoe dan ook, waar ik ook ben, kijk ik even in de stal. Benieuwd hoe het boeren in andere provincies of landen gaat. Zo was ik voor werk in Zwitserland, en al jaren kom ik in hetzelfde gebied. Elk weekend staat George daar zijn kaas te verkopen. Trots als een pauw staat hij onderaan de skilift met al zijn verschillende kazen, die van rauwe melk gemaakt zijn. De bergkaas is dan niet gepasteuriseerd, maar met de bacteriën die in de melk zitten maken ze deze heerlijke kazen. Echt vakmanschap, wat je zonder passie niet doet. Want even serieus, je zit dan boven in de bergen met een buitendouche en zonder stroom.
In gesprek met hem over zijn bedrijf, kwam ik tot een bijzondere ontdekking. Ik wist altijd al hoe verrijkend het is geweest voor mij om op een boerderij op te groeien, maar in mijn vanzelfsprekendheid heb ik bijzondere lessen geleerd. George vertelde over de natuurlijke omstandigheden die van toepassing zijn op de kazen, zoals een vroege winter (met muizen die de warmte opzoeken in de kaasruimte) of warme zomer (met vliegen die kaas ook lekker vinden). Zo waren wij thuis ook afhankelijk van het weer, van zon of juist regen. Als de omstandigheden niet goed waren, kon er niet goed geoogst worden. Of was het gras net gemaaid en begon het te regenen, wat de voedingswaarde van het gras niet verhoogd. Of een kalfje werd dood geboren.
Wij leven in een maatschappij waar alles gaat zoals ik het wil. Wanneer iets me niet zint, zoek ik een andere baan, een andere man of een andere studie. Ik heb recht op het beste, en als iets niet goed voelt of als ik niet datgene krijg wat mij toebehoord, zorg ik ervoor dat ik dat krijg. Het hoge percentage (v)echtscheidingen, de kortere werkduur bij bedrijven en het minder toegewijd zijn van mensen in bijvoorbeeld vrijwilligerswerk is iets wat onze snelle consumptiemaatschappij kenmerkt. Maar weet je, heel veel dingen gaan zoals ze gaan. Het leven zit niet altijd mee, en dingen gaan niet altijd zoals jij het wil. De kunst is om dankbaar en tevreden te zijn, ook als het net begint te regenen als je wilde gaan hooien. Of als de oogst mislukt. Of als een dier overlijdt. Dat doet altijd pijn, maar toch hoort het bij het leven!
Vroeger hing bij ons in de keuken een bordje met daarop de tekst: ‘Je kunt niet alleen op zonnige dagen reizen.’ En ja, dat klopt. Wat een heerlijke wetenschap is het dan, dat God zegt dat Hij bij ons is (Genesis 28:15). Alle dagen van ons leven. Of het nu regent of als de zon schijnt…