Het zal vast met de leeftijd te maken hebben, maar ik kom steeds vaker mensen tegen die mantelzorger zijn. De een gaat elke dag even bij haar hoogbejaarde vader langs, durft al een paar jaar nauwelijks op vakantie te gaan en wordt op de gekste tijden door hem gebeld. ‘Ik heb hem wel een beetje verwend, denk ik.’ Een ander vertelde in tranen over haar partner die sinds kort naar de dagopvang gaat, omdat zij het anders echt niet meer volhield. Een opluchting, enerzijds. ‘Als hij er niet is, heb ik een dagje vrij. Maar ja, je brengt hem wel weg, hè?’
Het is goed om te beseffen dat het niet gemakkelijk is om de zorg van anderen te moeten accepteren of daarvan zelfs afhankelijk te zijn, als je ziek of oud bent. Maar het lijkt me ook nog niet zo simpel om die hulp te geven. Dat dat inderdaad niet zo eenvoudig is, werd me het afgelopen jaar wel duidelijk toen ik me voor een boekje over en voor mantelzorgers in allerlei praktijkverhalen verdiepte.
Eerlijk gezegd voel ik me, als ik zulke verhalen hoor, een bevoorrecht mens. Maar ik realiseer me ook dat die situatie zomaar kan veranderen. Je kunt zelf ziek worden en van hulp van anderen afhankelijk worden. Voor partners, buren en vrienden geldt hetzelfde. Om nog maar niet te spreken van de kwetsbaarheid van ouder wordende ouders.
Ik neem mijn petje af voor wat mantelzorgers doen. En ik vraag me regelmatig af of ik het op zou kunnen brengen, als de tijd daar is. Het voortdurende beroep dat er op je wordt gedaan, afhankelijk van de omstandigheden. Het feit dat je, als je ziet hoe dat bij anderen uitpakt, blijkbaar gemakkelijk de regie over je eigen leven verliest. De pijn en het verdriet ook, als je moet aanzien hoe iemand van wie je houdt verzwakt, lijdt, of door dementie onbereikbaar wordt.
Mantelzorg speelt zich veelal achter de schermen af. Je weet wat dat betreft vaak helemaal niet wat er bij een ander achter de voordeur aan de hand is. Wat me uit de verhalen over mantelzorg is bijgebleven, is dat het vaak een eenzame taak is. Als je door intensieve zorg wordt opgeslokt, is er geen tijd of energie voor sociale activiteiten. Je bent misschien feitelijk ook wel aan huis gebonden. Wellicht spelen er ook gevoelens van schaamte of ongemakkelijkheid.
Op 10 november is het de Dag van de Mantelzorg. Ik neem me voor om die dag dit jaar eens een mantelzorger in het zonnetje te zetten. Misschien kan ik ergens koffie gaan drinken met die attente dochter. Of wellicht doe ik een kaartje in de bus bij de mevrouw die wroeging voelt, omdat ze blij is dat haar man naar de dagopvang gaat. Om hen zo te laten weten: ze staan er niet alleen voor.
Tekst: © Geertje Bikker
Om mantelzorgers een steuntje in de rug te geven, is er nu Je staat er niet alleen voor. Dit boek wil bemoediging, inspiratie en herkenning bieden. Er komen verschillende emoties aan bod die je als mantelzorger kunt ervaren: dankbaarheid en vreugde, maar ook boosheid, eenzaamheid en verwarring. De overdenkingen zetten je stil en laten je met andere ogen kijken naar je taak als mantelzorger en de rol van het geloof daarin. De vragen helpen je om je gedachten te verwoorden. De praktische tips en informatie geven je concrete handvatten. Want … je staat er niet alleen voor!