Nathanaël zei tegen Hem: ‘Vanwaar kent U mij?’ Jezus antwoordde en zei tegen hem: ‘Voordat Filippus u riep, toen u onder de vijgenboom was, zag Ik u.’
(Johannes 1:49, HSV)
UITLEG
Dit verhaal gaat over zoeken en je laten vinden. Jezus is – aan het begin van Zijn bediening op aarde – op zoek naar volgelingen en één ervan is Filippus. Filippus, enthousiast geworden over Jezus, gaat eropuit. Hij wil anderen ook laten kennismaken met Jezus. En dus roept hij Nathanaël.
Nathanaël, die goudeerlijke, no-nonsense Jood zit daar wat te mijmeren onder zijn vijgenboom, die voor de Israëlieten als een parasol is. Een plek om te zitten, uit te rusten na een dag hard werken, te mediteren en mijmeren over het leven. ‘Wij hebben Hem gevonden over Wie Mozes in de wet geschreven heeft, en ook de profeten, namelijk Jezus, de zoon van Jozef, uit Nazareth.’ (Johannes 1:46). Nathanaël kijkt verstoort op en bromt wat terug. ‘Kan uit Nazareth iets goeds komen?’ Filippus zei tegen hem: ‘Kom zelf kijken, ik wil je graag aan Hem voorstellen.’ Ondanks zijn sterke mening heeft Nathanaël gelukkig wel een open hart, hij gaat mee.
Jezus staat al op hem te wachten. Hij ziet een soort Jakob in hem, een strijder voor God, iemand die te vechten heeft tegen zijn eigen hart. Dat Jakobshart dat onbetrouwbaar en onverbeterlijk is (Jer. 17:9). Jezus kent Nathanaël vanbinnen en toch ziet hij iets in hem. Jezus benoemt zijn verlangen naar de levende God. ‘Ik zie jou zitten, met jouw leven, Nathanaël. En Ik wil met jou je levensweg vervolgen. Jouw naam betekent immers ‘geschenk van God’.
Nathanaël en Jezus ontmoeten elkaar onder de vijgenboom. Dat is niet toevallig. De vijgenboom is in de Bijbel het beeld van Israël in zijn verhouding met God (vgl. Jer. 8:13, Hos. 9:10, Joël 1:7). Het leven van Nathanaël zal vrucht dragen, net als die vijgenboom. ‘Van nu af zult u de hemel geopend zien en de engelen van God opklimmen en neerdalen op de Zoon des mensen.’ Een prachtige belofte voor deze man.
Jezus verwijst hier ook naar een geschiedenis uit het Oude Testament. Jakob was op de vlucht voor zijn broer en overnachtte in de woestijn Luz. Op die plaats – het was voor God een hele speciale plaats en Jakob wist dat niet – ging de hemel open. Er kwam een ladder uit de hemel. Jakob werd omringd door engelen. God keek niet van bovenaf op hem neer maar stond, volgens de rabbijnen, op de onderste trede, één voet op de aarde.
Jezus belooft Nathanaël ook zo’n geopende hemel!
NALEVEN
Niet lang voordat ik dit stukje schreef, stonden wij op het punt om op vakantie te gaan. We zouden onze tent opzetten in een kampeerbied tussen olijf- en vijgenbomen, in een uitgestrekt natuurgebied, te midden van rustzoekers en roofvogels, niet ver van de zee. Aan vijgenbomen geen gebrek, meditatieplekjes te over, dat wil zeggen, als ik de tijd nam om stil te worden en op zoek te gaan naar die rust.
Jezus zag mij al zitten, nog voordat ik een boompje uitgekozen had. Jezus zocht mij op, toen ik onder de vijgenboom zat. Het is Zijn verlangen dat ik word als zo’n groene, frisse (vijgen)boom. Dat ik gevoed word door helder water en zelf vrucht ga dragen (Psalm 1). Onder de vijgenboom of parasol of waar in de stilte ik Hem ook zocht of zoek, God zal Zich aan mij openbaren, zoals Hij dat in het verleden deed aan Jakob en Nathanaël. Ik geloof dat de hemel voor mij zal opengaan als ik werkelijk zo’n plekje heb waar ik stil word voor God.
Eigenlijk heeft iedereen zo’n vijgenboom nodig, zo’n plekje waar je God kunt ontmoeten, waar je tijd neemt om stil te zijn, om te mediteren, te bidden, te luisteren. In de vakantie, maar ook erna.
Gods meesterplan is, dat mensen de stem van God net zo leren verstaan als Jezus dit deed (Johannes 17). Wij zullen dan aan God verbonden zijn, net als Jezus dat is. Hoe meer je afgestemd bent op Christus, hoe meer je merkt dat jouw gedachten hetzelfde zijn als die van Christus (1 Korinthe 2).
Ben jij de weg kwijt? Ben je op de vlucht, zoals Jakob? Jezus zoekt jou. Misschien stuurt Hij iemand zoals Filippus naar je toe. Sluit je niet af voor mensen die je ontmoet, maar stel je hart open en luister. Jezus zoekt jou op. Thuis, in je tolhuisje op het werk, op vakantie. Als Hij je levenshuis binnenkomt dan is je huis van Hem en je leven van Hem. Dan is Hij de gastheer, Hij breekt het brood en deelt de wijn. Dan is de hemel geopend, mag je Hem ontmoeten en gaan uitdelen!
Wat zoek jij onder jouw vijgenboom?