Scandinaviërs kennen de kunst van het leven. Bij de Denen heet dit ‘hygge’, de Zweden noemen het ‘lagom’.
‘Lagom’ betekent zoiets als ‘niet te veel’, ‘niet te weinig’, ‘net goed’, of ‘optimaal’, ‘adequaat’. Je kunt bijvoorbeeld een lagom aantal vleesballetjes op je bord hebben of in een lagom huis wonen. De lagom-mentaliteit heeft in Zweden en ver daarbuiten – al dan niet terecht – bijna mythische proporties aangenomen. Vaak hoor je dan ook de uitdrukking: Lagom är bäst – net genoeg is het beste.
Voor mij voelt dit soms als het tegenovergestelde van onze levens: we willen en een superbaan, en een liefdevolle, betrouwbare partner zijn, en een goede ouder, en een toffe vriendin, en de ijverigste in de kerk, en topfit, en ga zo nog maar even door. Durven we te zeggen: het is genoeg?
Ooit, lang geleden, heb ik me namelijk een quote in m’n hoofd geprent: goed moet plaatsmaken voor beter. Het kan altijd namelijk beter, netter, mooier, enz. En daar was ik ook goed in. Ik wilde altijd minimaal een 8 (goed), maar liever een 9 (beter) en het liefst een 10 (best). De beste zijn, het hardste lopen, het snelste klaar…
Ik merk in de praktijk dat het best lastig is om tevreden te zijn met ‘genoeg’; een 6 of een 7. Genoeg. Eigenlijk zou je het woord een paar keer moeten herhalen.
Genoeg. Het is genoeg.
Het leven heeft me de afgelopen jaren heel veel geleerd – (kei)harde lessen. Overlijdens in ons gezin hebben me laten beseffen dat je met een 9 of 10 niet beter af bent als je sterft. Met een burn-out achter de rug heb ik wel moeten leren dat genoeg ook goed is.
Omdat we niet tevreden zijn met genoeg, vallen we een voor een als dominostenen om. Geveld door een burn-out. Om vervolgens verder te moeten leven met een litteken – een burn-out-litteken. En dat is best een zeer, schrijnend litteken. Ik spreek uit ervaring.
Ik doe nog steeds mijn best, maar ik hoef niet meer zo te rennen en te vliegen voor die 9. Dat leer je niet van de ene op de andere dag. Daar gaan heel wat denkkronkels, knieschaven van het vallen en flessen vol tranen aan vooraf. Maar wat is het goed om wijzer te worden in je leven. Met een 6 of 7. Het is goed zo.
We moeten terug naar genoeg. En wat ‘genoeg’ dan is, kun je zelf het beste invullen. Ga terug naar wat je echt wil, achterhaal waar je echt energie van krijgt en durf te schrappen in je leven – ‘nu even niet’ te zeggen. Neem eens zomaar een dag vrij, zonder plan of agenda en laat je verrassen! Benoem een maand lang elke dag drie dingen die ‘genoeg’ waren en wees er dankbaar voor.
Hoe een ‘lagom-leven’ eruitziet? Minder willen. Minder doen. Minder stress. Minder ballen in de lucht houden. Minder moeten. Meer geluk. Meer genieten van hier en nu. Meer dankbaar. Meer productief en creatief. Meer rust. Meer zijn. Meer echt leven.
Het spreekt mij wel aan, en jou? Ik probeer het elke dag en merk dat het stapje voor stapje beter gaat.
Wat zijn jouw valkuilen of belemmeringen voor een ‘lagom-leven’?
PS Sommige fragmenten zijn gebaseerd op het artikel: Waarom de Zweden amper burn-outs kennen, waarin je onder andere leest hoe lagom een burn-out kan vermijden.