In vrede leg ik mij neer en meteen slaap ik in, want u, HEER, laat mij wonen in een vertrouwd en veilig huis.
(Psalm 4:9, NBV)
BEGRIJPEN
In de afgelopen zomervakantie kampeerden wij een paar weken midden in het bos, op korte afstand van een klooster. Overdag sliepen we uit, lazen we boeken, maakten we uitjes en verzamelden we hout voor het kampvuur ’s avonds. Het heerlijke van dat klooster dat elke avond één van ons naar de vesper, het avondgebed, kon gaan. Elke avond bidden en zingen de monniken daar dezelfde gebeden. Altijd Psalm 4, Psalm 91 en Psalm 134. De liturgie was ouder dan zijzelf en ouder dan het gebouw waarin ze leefden. Oude woorden die elke avond weer klinken en waar altijd gasten in mogen delen.
Elke avond begon de liturgie met een moment van bezinning: breng in de stilte bij God datgene waar je vergeving voor nodig hebt, onderzoek je geweten. Na een vakantiedag vol drukte, verwachtingen en teleurstellingen was het altijd weer zo heilzaam om dat in de eenvoud en stilte van de kloosterkapel te doen. Vooral omdat daarna een gebed van genade volgde. En omdat we aan het eind besprenkeld werden met wijwater: letterlijk water voor ons dorstige mensen, dorstige zielen.
Elke avond zongen we weer die psalmen. Misschien ben je weleens in een klooster geweest en ken je de reciterende manier van zingen van de monniken: een soort zing-zeggen. Psalm 4 zongen we zo. En dat is echt een psalm voor de avond. In de avond, als de angst daar is als je stilvalt. Hoe zal het verder gaan? Wat is er toch veel onrust in mijn leven! God, luistert U en geeft U mij echt wat ik nodig heb?
Na de drukte van de dag kunnen in de avond de zorgen op je vallen. Ze kunnen je belagen, en omringen als de vijandige machthebbers waar David over zingt. In Psalm 4 worden die angsten en bedreigingen benoemd. Maar Psalm 4 helpt je ook om vertrouwen uit te zingen. De HEER luister als ik tot hem roep. Toen ik dat met de monniken meezong, niet één vers, maar de hele psalm en vervolgens een paar dagen achter elkaar, nestelden die woorden zich in me. Vertrouwen moet je soms uitzingen, jezelf voorzingen. En anderen je laten toezingen.
In Psalm 4 raakt me altijd de directe vraag, die zoveel mensen stellen: Wie maakt ons gelukkig? In de avond kun je jezelf afvragen: wat heeft me deze dag gelukkig gemaakt? Ben ik toch zomaar zoveel bezig geweest met het koren en de wijn, waarmee mensen zich bezig kunnen houden die God niet kennen? Psalm 4 zingt het me weer voor: In U vindt mijn hart meer vreugde dan zij in hun koren en wijn.
De zorgen, de bedreigingen en je eigen gedachten kunnen je zo dwars zitten dat je de genade van de slaap afwezig blijft. Wat zijn er niet veel redenen om ’s avonds niet in slaap te kunnen vallen. Of om maar beneden te blijven en nog maar even TV te kijken, je social media te bekijken, nog even door te werken… Het moment om naar bed te gaan is niet voor iedereen gemakkelijk. In tijden dat ik slecht sliep, ontleende ik altijd hoop aan Psalm 4. Ook in de Bijbel kunnen mensen soms niet slapen. En in Psalm 4 staat zo’n alledaagse en hoopvolle belofte. Die zou ik me dan zo graag eigen maken! Dus ik zing mee met de monniken: In vrede leg ik mij neer en meteen slaap ik in, want, U HEER, laat mij wonen in een vertrouwd en veilig huis.
NALEVEN
Ik nam me weer een aantal dingen voor, deze vakantie bij de monniken: